Cumhuriyetimizin kuruluşunun 90’ncı yıl dönümü.
Cumhuriyetimizin kurucusu Ulu önder Mustafa Kemal ATATÜRK ile onun kahraman silah arkadaşlarını kutluyor ve Cumhuriyeti bizlere armağan ettikleri için de kendilerine teşekkür ediyorum. Ve kendilerini de rahmet ve şükran ile anıyorum.
Bugün Cumhuriyetimizin kuruluş yıl dönümü.
Peki, bundan 90 yıl önce Cumhuriyetimiz nasıl, ne şekilde kuruldu? Ve Hilafetin kaldırılmasında hangi Urfa Milletvekili TBMM’ne kanun teklifi verdi. İşte 90’ncı yılında CUMHURİYET!
****
90’NCI YILINDA CUMHURİYET
İlk kurulan Türkiye Büyük Millet Meclisi kuruluşundan bu yana askeri ve siyasi alanda birçok başarıya ulaştı. Türkiye Cumhuriyetinin kurulması, 1921 yılı Anayasası’nın kabul edilişi, Kurtuluş Savaşı’nın kazanılması, Birinci Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin üst düzey çabalarıyla gerçekleşti. Aynı Meclis, Ankara’yı Türkiye Cumhuriyetinin başkenti olarak ilan etti. Bu sayede, cumhuriyetin ilanına gidişte olumlu bir durum hazırlanmış oldu.
Cumhuriyet yönetim şekli 29 Ekim 1923 tarihinde Ankara’da ilan edilmiştir. Mustafa Kemal Atatürk, Çankaya Köşkün de bir gece İsmet İnonü, Kazım Karabekir, Fethi Bey ile bir toplantı yaparak “Yarın cumhuriyeti ilan edeceğiz” demiştir. Konu üzerinde ortak karar verilince Mustafa Kemal ile İsmet İnönü anayasada değişiklik içeren bir kanun teklifi hazırlamışlardır. Hazırlanan kanun teklifine göre:
BİR: Türkiye Devleti’nin yönetim şekli CUMHURİYETTİR.
İKİ: Türkiye Cumhuriyeti, Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından yönetilir.
29 Ekim 1923 tarihinde M.Kemal ve arkadaşlarının, Anayasadaki bazı maddeleri değiştiren bu teklifi TBMM’de sevinç ve oybirliği ile onanmıştır. Böylelikle anayasanın ilk maddesinde, “Türkiye Devletinin hükümet biçimi, Cumhuriyettir” ifadesi yer almıştır. Bununla birlikte de aynı günün akşamında, Mustafa Kemal Atatürk, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Cumhurbaşkanı seçilmiştir. Saltanatın rejiminin kaldırılması ve cumhuriyetin ilanının ardından sistem içinde varlık gösteren “Hilafet” de artık mevcut yeni düzende gereksiz ve işlevsiz bir duruma düşmüştü. Bu yüzden 3 Mart 1924 tarihinde Urfa Milletvekili Şeyh Saffet Efendi ve arkadaşlarının önerdikleri bir kanun TBMM’de kabul edilmiş ve hilafet kaldırılmıştır.
Yeniden buluşmak dileği ile…
