“İŞSİZLİK EN BÜYÜK ETKEN“

Urfa büyükşehir yasası ile birlikte Türkiye’nin önemli kentlerinden birisi olmaya aday... Etnik yapısı ve konumu yönünden adından sık sık söz ettiren Urfa özellikle Suriye sınırında yaşanan çatışmalarla da son 1 yıldır gündemde olan kentlerden biri.

Urfa, Suriyelilerin meseleleriyle gündeme gelse de aslında çok daha büyük bir sorunun başkenti olmuş durumda. Kentin en büyük sorunlarından biri haline gelen mevsimlik tarım işçilerinin göçü kentteki işsizlik oranını da ortaya çıkartıyor. İşsizlikten kaçış yolu olarak başka şehirlere çalışmaya giden mevsimlik tarım işçilerinin göçü bahar aylarında başlıyor. 

HANİ TÜRKİYE’NİN ÖNEMLİ TARIM KENTLERİNDEN BİRİYDİK?

Pamuk üretimi, mercimek, Antep fıstığı gibi ürünlerde birinci sırada yer alan Urfa’da, GAP’ın da hayata geçirilmesiyle tarımsal faaliyetleri gün geçtikçe arttırılıyor. Şehrin önde gelen isimleri her defasında Urfa’nın tarımda bölgenin ve Türkiye’nin parlayan yıldızı haline geldiğini vurguluyor. ancak tarımda parlayan yıldız olan Urfa’da her yıl binlerce insan mevsimlik tarım işçisi olarak göç etmesi büyük bir tezatlık oluşturuyor.

GAP’IN BAŞKENTİNDEN 48 İLE GÖÇ

GAP’ın başkenti Urfa’da binlerce insan işsizlik nedeniyle her yıl 6 aylık zorunlu göçe başlıyor. Havaların ısınmasıyla çoluğu çocuğu toplayan mevsimlik tarım işçileri Türkiye genelinde 48 ayrı ile göç ediyor. Arazisi olmadığı için geçimini ırgatlık yaparak sağlayan vatandaşlar, havaların ısınmaya başlamasıyla birlikte İç Anadolu ve Ege bölgelerinde çalışacakları tarlaların yolunu tutmaya başladı. Tarım işçiliği yapan aileler, birleşerek tuttukları kamyonlarla eşyasını gönderdikleri kentlere, kiraladıkları otobüs veya minibüslerle de kendileri gidiyor. Mevsimlik tarım işçilerinin göç etmesi işsizliği kısa bir süreliğine ortadan kaldırsa da beraberinde bir çok sorunu da meydana getiriyor. Mevsimlik tarım işçilerinin göç etmesi bir çok çocuğun eğitimin yarıda kalmasına, gidilen yerlerde etnik unsurlardan kaynaklanan sorunların yaşanmasına, sağlık sorunlarının baş göstermesine sebep oluyor. Ve en önemlisi de mevsimlik göç ile birlikte çocuk işçiliğinin de ortaya çıkartıyor. Yani Urfa merkezden, ilçelerden ve köylerden yapılan göçler eğitim sorununu bir kez daha gündeme getirmekle beraber çocuk işçi sayısının artmasına sebep oluyor.

KOMŞUNUN DERDİNE DÜŞTÜK KENDİ YARALARIMIZI UNUTTUK

Urfa, sınırda yaşanan savaştan kaçan insanlar kucak açarken kendi toplumsal yarasını unutmuş hale geldi. Sayıları binleri aşan Suriyeliler, kent merkezinde ve ilçelerinde barınıyor. Çadır ve konteynır kentlerde barınmayan mülteciler merkeze yerleşti. Suriyeliler için bir çok il de olduğu gibi Urfa’da da çeşitli çalışmalar yapılıyor. Gerek çadır ve konteynır kentlerde kadınlara yönelik mesleki çalışmalara, gerek çocuklara yönelik eğitim faaliyetleri gün geçtikçe artıyor. Urfa, komşunun derdine deva olmaya çalışırken kendi kanayan yarasını unuttu. Suriyelilere yönelik mesleki kurslar ve eğitimler verilirken mevsimlik tarım işçilerinin çocuklarının yarım kalan eğitimleri ise yarıda kalıyor.

"İŞSİZLİK EN BÜYÜK ETKEN"

Konuyla ilgili açıklamada bulunan Şanlıurfa Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Kaya, işsizliğin; mevsimlik tarım işçiliğinin en büyük nedeni olduğunu söyledi. Şanlıurfa’nın işsizliğin en yoğun yaşandığı kentlerden biri olduğunu aktaran Kaya; “Nüfus fazla, iş az. 12 hatta 15 nüfuslu aileler var. Baba işsiz anne zaten ev hanımı çoluk çocuk işsiz olunca ailelerde bu işe yöneliyor” diye konuştu.

Sorunun bir diğer nedeninin eğitimsizlik olduğunu belirten Kaya, bu durumun toprak sahibi ve tarım işçisi için de geçerli olduğunu aktardı. Tarım işçilerini kentte tutabilmek için daha fazla eğitime ihtiyaç olduğunu aktaran Kaya,  eğitimsizliğin Cumhuriyet tarihi boyunca yaşanan tüm sorunların sebebi olduğunu söyledi. Kaya; “Bu bölgelerde iyi eğitime ulaşabilirsek, yeni nesilleri kurtarabiliriz. Ancak eğitimin de sağlanabilmesi için ekonomik sorunların da çözülmesi lazım. Çünkü bizler geçmişi zaten kaybetmişiz. Bu yüzden çocuklarımız bari kurtaralım" dedi.

"TARIMSAL SANAYİ ŞART"

Konun ekonomik faaliyetler de ilgili olduğunu savunan Kaya, tarımın yanında tarımsal sanayiye sahip olunması gerektiğini kaydetti. Şanlıurfa’da üretilen tarım ürünlerinin sanayide işlenmesi ile iş alanlarının açılacağını böylelikle tarım işçilerinin kentten göç etmeyeceğini vurgulayan Başkan Kaya, üretilen tarım ürünlerinin sanayiye çevrilememesinin de kentteki en büyük sorun olduğunu belirtti. Kaya; “ Düşünün buğday ekiyoruz dışarı gönderiyoruz. Başka yerlerde makarna ve un olarak bize geri dönüyor. Ancak bizler de bu ürünleri ürettiğimiz buğdaydan elde edip satabiliriz. Şanlıurfa’da tarımı yan sanayiye çeviremiyoruz. Şanlıurfa bu asıl potansiyeline dönerse Türkiye’deki ilk 13 ekonomi arasına girebilir. Urfa ciddi geliri olan bir il fakat bu tam olarak her kesime hitap etmiyor. Bizler burada potansiyeli katma değere ve insanlara faydalı olabilecek şekilde üretmeliyiz” ifadelerini kullandı.   Mevsimlik tarım işçiliği sorunun çözümünde geniş arazi sahiplerine de görevler düştüğünü kaydeden Kaya, "Örneğin arazi belirli kişilerin elinde toplanmış büyük arazi sahipleri var. Öbür tarafların vatandaş ne sosyal bir yaşam yaşayamıyor. Yani büyük arazilerin fakir ve işsiz kesim için fırsata dönüştürülmesi gerekiyor" dedi. Arazilerin gerektiği gibi kullanılmaması nedeniyle aralıksız tarım faaliyetinin gerçekleştirilmediğini ifade eden Kaya;  ’Ancak bizler bu büyük arazileri tam olarak kullanamıyoruz. Sebebine gelince büyük arazi sahibi 10 bin - 15 bin dönüm buğdayını ekiyor hasatını yapıyor. Ancak bundan her kesimin faydalanmasını sağlayamıyor.  Bunlar ilimizdeki insanların mevsimlik tarım işçisi olarak farklı illere gitmesinin nedenleri.  Farklı nedenler de var tabi. Aralıksız tarım faaliyetlerinin olmaması, işçinin arazi sahibinden zamanında ve hak ettiği parayı alamaması da etkili. Adam buradan çıkıyor örneğin Adana’ya gidiyor oradan iç Anadolu’ya oradan Edirne’ye kadar uzanıyor” İfadelerini kullandı.