Tarihi Evler Turizme Kazandırılıyor

Tarihi evlerin çok fazla olduğu Kurtuluş ve Beykapısı Mahallesinde bazı tarihi yapılar butik otel ve konuk evine dönüşüyor.

Özellikle kültür turlarının vazgeçilmez adresleri arasında bulunan ve tarihi evleriyle bilinen Şanlıurfa'da, '2019 Göbeklitepe yılı' olmasıyla sayıları artan ziyaretçilerin konaklama sıkıntısı çekmeye başlaması üzerine eski evleri butik otele dönüştürmeye başlandı.

Balıklıgöl yerleşkesinden başlayarak kent merkezine kadar uzanan yaklaşık 2 kilometrelik yoldaki, "eski Urfa" diye adlandırılan bölgede Büyükşehir Belediyesinin başlatmış olduğu "Tarih Yeniden Canlanıyor" projesi kapsamında hummalı bir çalışma yürütülüyor.

Eski Urfa Evlerinin Özellikleri

Türkiye'nin en önemli inanç ve kültür turizmi merkezlerinden Şanlıurfa'da kentin müzik kültürünün vazgeçilmezlerinden olan ve tarihi konuk evleri ile bazı otellerde düzenlenen 'sıra geceleri' yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çekiyor.

Avluyu çevreleyen mekanlar arasında "Zerzembe" (Kiler), "tandırIık" (mutfak) ve hamam gibi bölümler bulunur. Hamamları kumalı, kubbeli, şadırvanı olan sıcaklık ve soğukluk bölümlü, külhanlı olanları da vardır.

Eyvanlara verilen önem, Urfa evlerinde odalar dahil hiçbir köşeye verilmemiştir. Bazı eyvanlara şadırvanlar yapılmıştır. Eyvanların cephe duvarlarında havalandırma bacası açılmış, bu bacalar dam üzerinde rüzgarlıkla da nihayetleşmiştir. Bu taşlara çarpan kuzey ve batı rüzgarlarının bacadan eyvana inerek serinlik vermesi sağlanmıştır. Yılın büyük bir bölümünün sıcak geçtiği Urfa' da, ev halkı tarafından kullanılan gün boyunca serin bir mekan olarak kullanılan eyvanlar, aynı zamanda ev planının asıl belirleyici öğesi durumundadır. Eyvanın sayısı ve yeri dikkate alınarak Urfa evleri; eyvansız, tek eyvanlı, iki eyvanlı, üç eyvanlı, dört eyvanlı plan tiplerine ayrılmaktadır.

Geleneksel Urfa evlerinde "hayat" denilen avlunun nemli bir yeri vardır. Düzgün kesme taş döşeli yat'ın ortasında mermer bir havuz, kuyu, "curun" de yalak, içerisinde incir, dut, nar, portakal, kebbat (bir çeşit turunçgil), annep, zakkum, asma gibi ağaçlardan biri veya birkaçının yer aldığı çiçeklik bulunur. ÇiçekIik aynı zamanda çöpe atılması günah olan sofradaki ekmek kırıntılarının silkelendiği yerdir. Avluyu çevreleyen duvarların dama yakın kısımlarında dikdörtgen nişler şeklinde yapılan kuş evlerinde yaşayan kuşlak çiçeklikteki bu ekmek kırıntılarıyla beslenirler.